در روزهایی که کم‌آبی، کاهش ذخایر سدها و عقب‌نشینی آب دریاچه‌ها به دغدغه‌ای ملی بدل شده، ناگهان خبری شوک‌آور فضای مجازی را فراگرفت: «با خشک شدن سد کرج تاکنون پیکر 74 نفر پیدا شده است!»
به گزارش نیمرخ/ از صبح امروز شبکه‌های اجتماعی به نقل از یک روزنامه محلی به نام «پیام سپیدار» در استان البرز خبری در خصوص کشف ۷۴ جسد به دنبال پایین رفتن سطح آب سد کرج منتشر کردند و مدعی شدند این بخش از گزارش ساعتی پس از انتشار از روی وب سایت این رسانه محلی پاک شده است.
مسئولان استان البرز به خبر منتشر شده در برخی رسانه ها به نقل از یک رسانه محلی مبنی بر کشف ۷۴ جسد در سد کرج واکنش نشان دادند.
مهدی جعفری مدیرمسئول پیام سپیدار انتشار این گزارش را از اساس کذب خواند و گفت: از رسانه‌هایی که این خبر را به پیام سپیدار نسبت داده‌اند، شکایت خواهم کرد.
قدرت‌الله سیف معاون سیاسی، امنیتی و انتظامی استانداری البرز نیز گفت: این شایعه از سوی برخی رسانه‌های معاند با هدف ایجاد نگرانی در افکار عمومی منتشر شده است.
وی تأکید کرد که خبر منتشرشده درباره کشف جسد «کاملا ساختگی» است.
سیف انتشار این گزارش در یک روزنامه محلی را نیز از اساس کذب خواند و ادامه داد: هیچ جسدی در سد کرج کشف نشده و ادعای مطرح‌شده درباره پایین رفتن سطح آب و آشکار شدن اجساد «کذب محض» است.
معاون سیاسی، امنیتی و انتظامی استانداری البرز در پایان تصریح کرد: انتشار این‌گونه شایعات می‌تواند موجب تشویش اذهان عمومی شود، لذا عاملان انتشار این شایعه به مراجع قضایی معرفی خواهند شد تا از تکرار چنین اتفاقاتی جلوگیری شود.
شایعه‌ای که از مرز روان مردم گذشت
اما فراتر از اصل تکذیب، ماجرا یک هشدار جدی دارد: فاصله‌ی میان خبر تا شایعه، حالا به اندازه‌ی یک تصویر دست‌کاری‌شده است. در دوران «فتوشاپ و هوش مصنوعی»، جعل تیتر و ساخت خبر ظاهراً رسمی، تنها چند دقیقه زمان می‌برد؛ اما اثر اجتماعی آن می‌تواند سال‌ها باقی بماند. بی‌اعتمادی عمومی به رسانه‌ها، کاهش اعتبار نهادهای رسمی، و تشویش روانی مردم از پیامدهای مستقیم چنین پدیده‌هایی است.
کارشناسان ارتباطات می‌گویند: شایعه زمانی مؤثر می‌شود که جامعه آمادگی باور آن را داشته باشد. در اینجا، نگرانی عمومی از خشک‌شدن سدها و بی‌آبی، بستری روانی برای پذیرش یک «دروغ بزرگ» فراهم کرده بود. شایعه‌سازان دقیقاً بر همین احساسات سوار شدند تا از بحران آب، بحران اعتماد بسازند.
دادستانی کرج با تشکیل پرونده قضایی علیه منتشرکنندگان این ادعای دروغ، گام مهمی در بازگرداندن آرامش و اقتدار رسانه‌ای برداشت. اما نباید فراموش کرد که برخورد قضایی، تنها بخشی از راه‌حل است؛ بخش دیگر، ارتقای سواد رسانه‌ای جامعه است. تا زمانی که مخاطب، هر عکس و تیتر را بی‌چون‌وچرا باور کند، شایعه‌سازان همیشه پیروز خواهند بود.