برای کاهش اسراف مواد غذایی، مصرف کنندگان باید با به همراه داشتن لیست‌های خرید، به اندازه‌ای که مصرف دارند خریداری کنند و از خریدهای لحظه‌ای و هیجانی خودداری نمایند ...
به گزارش نیمرخ/ اسراف مواد غذایی یک مشکل جهانی است که هر روز بیشتر می‌شود. تخمین زده می‌شود که حدود یک سوم از تولیدات مواد غذایی سالانه تبدیل به زباله می‌شود. هرچند کسب و کارها و دولت‌ها باید نقش خود را در کاهش اسراف مواد غذایی ایفا نمایند، اما مصرف کنندگان نیز نقش مهمی در کاهش اسراف مواد غذایی دارند. در این مقاله نقش مصرف کنندگان در کاهش اسراف مواد غذایی را بررسی کرده و ترفندهایی را برای کاهش اسراف در خانه‌ها ارائه خواهیم کرد.
چند ماه قبل هم سازمان جهانی خواربار و کشاورزی(فائو) در گزارشی اعلام کرد در حالی که مجموع دورریز مواد غذایی در ۲۷ کشور اروپایی، ۹۰ میلیون تن در سال اعلام شده، آمار دورریز، تنها در کشور ایران ۳۵میلیون تن در یک سال است با ارزش تقریبی ۱۵ میلیارد دلار.
علاوه بر دورریز سفره ایرانیان، ارزش ضایعات محصولات کشاورزی در ایران برابر با حدود ۲۵درصد درآمد ملی از صادرات نفت است؛ صرف نظر از اینکه دورریز غذای ایرانیان بیشتر از قشر مرفه جامعه است یا طبقات متوسط و پایین، ایران کشور خشک و کم آبی است و بیشترین مصرف و هدر رفت آب هم در بخش کشاورزی انجام می‌شود که مواد غذایی را تولید می‌کند و در نتیجه مواد غذایی که در ایران دوریخته می‌شود منابع آبی را هم هدر می دهد.
 به عنوان نمونه،دور ریز برنج در ایران سالانه به یک میلیون تن می‌رسد که این میزان به اندازه برنجی است که ایران وارد می‌کند. این یعنی اگر از سفره هر ایرانی روزی یک دانه برنج دور ریخته شود، در مجموع روزانه ۸۷ میلیون دانه برنج هدر می‌شود که می‌تواند غذای ۲۳هزار نفر را در یک روز تامین کند.
عوامل تاثیر گذار بر اسراف مواد غذایی
اولین قدم در کاهش اسراف مواد غذایی این است که این مشکل را به خوبی درک کنیم. اسراف مواد غذایی به دلایل مختلفی روی می‌دهد که شامل تولید بیش از اندازه، خراب شدن محصولات و رفتار مصرف کنندگان است.
یکی از اصلی‌ترین موارد تاثیرگذار در اسراف مواد غذایی در خانه‌ها خرید اضافی است. بسیاری از مصرف کنندگان در هنگام خرید بیشتر از آنچه که می‌توانند مصرف کنند خریداری می‌کنند که در نهایت موجب خراب شدن این مواد غذایی می‌شود. برای کاهش اسراف مواد غذایی، مصرف کنندگان باید با به همراه داشتن لیست‌های خرید، به اندازه‌ای که مصرف دارند خریداری کنند و از خریدهای لحظه‌ای و هیجانی خودداری نمایند. همچنین بهتر است در هنگام خرید نگاهی هم به تاریخ انقضا و مدت زمان نگهداری مواد غذایی داشته باشند و وعده‌های غذایی خود را متناسب با زمان مناسب مصرف مواد غذایی که خریداری کرده‌اند تنظیم نمایند. با این روش تمام مواد غذایی که خریداری کرده‌اند پیش از فاسد شدن مصرف می‌شوند.
چگونه اسراف مواد غذایی را کاهش دهیم
نگهداری صحیح از مواد غذایی یکی دیگر از روش‌های کاهش اسراف مواد غذایی است. مصرف کنندگان باید مطمئن شوند که یخچال‌ها و فریزرهایشان روی دمای مناسبی تنظیم شده است که بتوانند مواد غذایی را برای طولانی‌ترین زمان ممکن سالم و قابل مصرف نگه دارند. همچنین باقیمانده غذاها می‌بایست در ظرف‌های درب دار در یخچال یا فریزر نگهداری شوند تا فاسد نشوند. مصرف کنندگان باید در مورد روش‌های درست نگهداری از میوه‌ها و سبزیجات نیز دقت کنند، چرا که اینها محصولاتی هستند که در صورت نگهداری نادرست به سرعت فاسد می‌شوند. همچنین برخی از محصولات کشاورزی نیاز است که در یخچال باقی بمانند اما برخی دیگر را باید در دمای اتاق نگهداری کرد.
علاوه بر خرید اضافی و نگهداری نادرست، مصرف کنندگان اغلب مواد غذایی که قابل مصرف هستند را دور می‌ریزند. که یکی از مهم‌ترین دلایل آن این است که اغلب مصرف کنندگان درک درستی از تاریخ انقضای درج شده روی محصولات غذایی ندارند. بسیاری تصور می‌کنند که تاریخ انقضا نشان دهنده مدت زمانی است که خوردن آن محصول غذایی بی خطر است اما در واقع تاریخ انقضا نشان دهنده مدت زمانی است که غذا در حداکثر تازگی خود می‌باشد و مصرف کنندگان باید برای تشخیص سالم بودن یا نبودن مواد غذایی از حواس خود مانند بینایی، بویایی و چشایی استفاده نمایند.
یکی دیگر از راه‌هایی که مصرف کنندگان می‌توانند به کاهش اسراف مواد غذایی کمک کنند، خلاقیت داشتن در استفاده از مواد غذایی باقیمانده است. مواد غذایی باقیمانده عموما به خاطر اینکه مصرف کنندگان نمی‌دانند چگونه آن‌ها را مصرف کنند خراب شده و دور ریخته می‌شوند. در حالیکه دستور پخت‌های فراوانی برای استفاده از این مواد غذایی باقیمانده در اینترنت وجود دارد.
در مجموع فرهنگ‌سازی و تغییر فرهنگ مصرف غذا در ایران تنها راهکار موجود برای جلوگیری از دورریز غذا از سفره ایرانیان است که این مهم از طریق گنجاندن این موضوع در کتاب‌های درسی، انتشار محتوای پر تکرار در فضای مجازی و صدا و سیما قابل انجام است و در دراز مدت تاثیر خود را می‌گذارد.